آئیننامه جدید واردات خودروهای برقی و هیبریدی که توسط هیئت وزیران در پی مصوبه اخیر واردات خودرو به گمرکات کشور ابلاغ شده، تأکید ویژهای بر نحوه تأمین منابع ارزی، رعایت استانداردهای فنی، و شرایط خاص واردات خودروهای نو و کارکرده دارد. این آئیننامه که شامل الزامات و ضوابط مختلف است، قصد دارد صنعت خودرو را به سمت استفاده بیشتر از خودروهای برقی و هیبریدی هدایت کرده و از این طریق به کاهش آلایندگیها و ارتقاء کیفیت هوای کشور کمک کند. در این مقاله، به بررسی این آئیننامه و تحلیل آن از جوانب مختلف خواهیم پرداخت.
منابع ارزی مورد نیاز برای واردات خودروهای برقی و هیبریدی
یکی از نکات مهم این آئیننامه، تأمین منابع ارزی مورد نیاز برای واردات خودروهای برقی و هیبریدی است. آئیننامه بهصراحت بیان میکند که منابع ارزی باید از محل ارز حاصل از صادرات کالا و خدمات، سرمایهگذاری خارجی، و سایر منابع ارزی تأمینشده توسط بانک مرکزی تأمین شوند. به این ترتیب، واردکنندگان خودروهای برقی و هیبریدی باید از منابع ارزی مشروع استفاده کنند که از سوی بانک مرکزی تأیید شده است.
با توجه به شرایط اقتصادی ایران، واردکنندگان باید از منابع ارزی موجود در کشور استفاده کنند و از تأمین ارز از منابع غیرقانونی و غیررسمی پرهیز کنند. این موضوع در واقع موجب محدود شدن دسترسی به منابع ارزی شده و ممکن است واردکنندگان را با چالشهایی در زمینه تأمین منابع ارزی مواجه سازد. از سوی دیگر، این اقدام همچنین در راستای جلوگیری از خروج غیرضروری ارز از کشور است که میتواند به حفظ ثبات ارزی کشور کمک کند.
در این راستا، واردکنندگان خودرو باید بهدقت از منابع تأمین ارز خود اطمینان حاصل کنند. در صورتی که تأمین ارز از منابع غیرقانونی صورت گیرد، واردات خودرو با مشکلات زیادی مواجه شده و ممکن است فرایند ترخیص آن از گمرک با تأخیر یا حتی مرجوعی مواجه شود.

ثبت سفارش و فرایند ترخیص خودروهای وارداتی
یکی از نکات مهم این آئیننامه که تأثیرات زیادی بر واردات خودروها خواهد داشت، الزام به ثبت سفارش قبل از واردات است. مطابق این آئیننامه، ثبت سفارش صادره پس از ورود خودرو به کشور فاقد اعتبار خواهد بود. این بدان معناست که واردکنندگان باید از قبل نسبت به ثبت سفارش خود در سامانههای مربوطه اقدام کنند، در غیر این صورت فرایند ترخیص خودرو از گمرک به مشکل خواهد خورد.
یکی دیگر از الزامات در این بخش، ممنوعیت تخلیه خودروهای وارداتی بدون ثبت سفارش در گمرکات کشور است. بهعبارتی دیگر، اگر خودرو بدون ثبت سفارش وارد کشور شود، بلافاصله باید به کشور مبدا بازگردانده شود. این قاعده موجب ایجاد نظم و شفافیت بیشتر در واردات خودروهای برقی و هیبریدی خواهد شد و از ورود کالاهای قاچاق یا غیرمجاز جلوگیری خواهد کرد.
ضوابط فنی واردات خودروهای برقی و هیبریدی
یکی از بخشهای کلیدی آئیننامه جدید، ضوابط فنی واردات خودروهای برقی و هیبریدی است. واردکنندگان خودروهای برقی و هیبریدی باید الزامات فنی مختلفی را رعایت کنند تا خودروهای وارداتی از استانداردهای لازم برخوردار باشند.
حداقل بازده موتور الکتریکی و شرایط باتریها:
بر اساس آئیننامه جدید، بازده موتور الکتریکی خودروهای برقی باید حداقل 85 درصد باشد. این موضوع اهمیت بالای کیفیت موتورهای الکتریکی در خودروهای برقی را نشان میدهد. همچنین، باتریهای مورد استفاده در خودروهای برقی باید از نوع لیتیوم-یون باشند که بهعنوان بهترین و پربازدهترین نوع باتری برای خودروهای برقی شناخته میشود. باتریها باید دارای گارانتی حداقل پنجساله یا معادل 100 هزار کیلومتر پیمایش باشند. این موارد بهویژه برای واردکنندگانی که قصد واردات خودروهای برقی را دارند، بسیار حائز اهمیت است و نیازمند توجه دقیق به جزئیات فنی خودروها و باتریها میباشد.
الزامات عمر باتری و میزان پیمایش:
در خصوص شاخصهای اتمام عمر باتری، آئیننامه جدید تأکید دارد که خودروهای برقی باید توانایی پیمایش حداقل 75 درصد از مسافت اولیه با یک بار شارژ کامل را داشته باشند. برای خودروهای هیبریدی و پلاگین، این شاخص باید حداقل 60 کیلومتر با استفاده از موتور برقی تنها باشد. این الزامات تأکید دارند بر اینکه واردکنندگان باید خودروهایی را وارد کنند که توانایی پیمایش طولانیمدت و کاهش وابستگی به سوخت فسیلی را داشته باشند.

ممنوعیت واردات خودروهای هیبریدی با حجم موتور بالای 2500 سیسی
آئیننامه جدید همچنین شرایط خاصی را برای واردات خودروهای هیبریدی و پلاگینهیبریدی تعیین کرده است. بر اساس این آئیننامه، واردات خودروهایی با حجم موتور احتراقی بالای 2500 سیسی ممنوع است. همچنین، خودروهایی با حجم موتور احتراقی برای خودروهای بردافزا (HEV) یا ایآر ایوی (EREV) باید حداکثر 1500 سیسی باشد. این اقدام بهمنظور جلوگیری از ورود خودروهای لوکس با مصرف سوخت بالا اتخاذ شده است و بهویژه با توجه به مشکلات محیط زیستی و نیاز به کاهش آلودگیهای ناشی از وسایل نقلیه، قابلتوجه است.
خدمات پس از فروش و تأمین قطعات یدکی
طبق آئیننامه، واردکنندگان خودروهای برقی و هیبریدی باید تأمین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند. این شرایط بهویژه برای خودروهای برقی که ممکن است قطعات خاص و پیچیدهتری داشته باشند، بسیار اهمیت دارد. واردکنندگان باید به دقت از تأمین قطعات یدکی مناسب برای خودروهای وارداتی اطمینان حاصل کنند تا در صورت بروز مشکل، خدمات پس از فروش بهطور مؤثر انجام شود. این اقدام، همچنین به کاهش مشکلات احتمالی برای مالکان خودروهای برقی و هیبریدی در کشور کمک خواهد کرد.
اولویتها و حمایتهای دولتی از واردکنندگان و تولیدکنندگان
آئیننامه جدید در نظر دارد تا از تولیدکنندگانی که اقدام به احداث واحدهای تولیدی برای خودروهای برقی و هیبریدی میکنند، حمایت کند. بهویژه واردکنندگانی که بهصورت همزمان نسبت به احداث نیروگاههای تجدیدپذیر و تجهیزات شارژ اقدام میکنند، از اولویتهای ویژهای برخوردار خواهند شد. این اقدام میتواند به رشد و توسعه صنعت خودرو در ایران کمک کند و امکان بهرهمندی از انرژیهای پاک را در این بخش فراهم آورد.
خدمات هلدینگ بازرگانی شهبا در واردات و ترخیص خودروهای برقی و هیبریدی
هلدینگ بازرگانی شهبا با تجربه گستردهای که در زمینه واردات و ترخیص کالا دارد، میتواند خدمات ویژهای را به بازرگانان در زمینه واردات خودروهای برقی و هیبریدی ارائه دهد. این خدمات شامل مشاوره در خصوص تأمین منابع ارزی، ثبت سفارش، اخذ تأییدیههای لازم از وزارت صنعت، معدن و تجارت، و همچنین انجام تمامی فرایندهای ترخیص از گمرکات کشور است.
هلدینگ شهبا با بهرهگیری از تجربه و زیرساختهای قوی خود در زمینه واردات خودرو، میتواند روند واردات خودروهای برقی و هیبریدی را برای بازرگانان تسهیل کند. از ارائه مشاوره تا مدیریت کلیه امور گمرکی، این هلدینگ آماده است تا بازرگانان را در مسیر واردات خودروهای جدید و رعایت ضوابط فنی و ارزی یاری کند.